Streszczenie
Zgodnie z art. 59 ust. 1 ustawy z 27.03.2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym - dalej: u.p.z.p., w przypadku braku planu miejscowego, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy konieczne jest dla zmiany zagospodarowania terenu, która polega na budowie obiektu budowlanego lub wykonaniu innych robót budowlanych oraz dla zmiany sposobu użytkowania obiektu. W takich sytuacjach należy odpowiednio stosować art. 50 ust. 2 u.p.z.p. Według zaś tego przepisu, roboty budowlane niewymagające pozwolenia na budowę nie wymagają decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji. Nadto, art. 59 ust. 2 u.p.z.p. stanowi, że przepis ust. 1 stosuje się również do zmiany zagospodarowania terenu, która nie wymaga pozwolenia na budowę, z wyjątkiem zmiany tymczasowej i jednorazowej. Treść tych przepisów budzi wątpliwości w orzecznictwie sądowoadministracyjnym. Powstaje bowiem pytanie o ich wzajemny stosunek i praktyczne konsekwencje zawartego w art. 59 ust. 1 u.p.z.p. odesłania do art. 50 ust. 2 u.p.z.p. W szczególności istotne jest to, czy w oparciu o wskazaną regulację można twierdzić, że inwestor winien uzyskać decyzję o warunkach zabudowy w przypadku realizacji budowy niewymagającej pozwolenia na budowę, a realizowanej w oparciu o instytucję zgłoszenia. W orzecznictwie dostrzec można dwa przeciwstawne zapatrywania na tę kwestię.
Pogląd nr 1: Decyzja o warunkach zabudowy jest zasadniczo wymagana w przypadku każdej zmiany zagospodarowania terenu, także obejmującej roboty realizowane w trybie zgłoszenia
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z 31.03.2017 r., II SA/Rz 1416/16, LEX nr 2280946:
„Jeżeli inwestycja została zwolniona spod reglamentacyjnego oddziaływania przepisu art. 28 ust. 1 u.p.b., a jest przedsięwzięciem wymagającym dokonania zgłoszenia, to aktualizuje się po stronie dokonującego zmiany sposobu zagospodarowania terenu norma art. 59 ust. 1 u.p.z.p. W rezultacie, decyzja o warunkach zabudowy jest wymagana w odniesieniu do każdej nie tymczasowej i nie jednorazowej zmiany zagospodarowania terenu, choćby nie wiązała się ona z obowiązkiem posiadania przez inwestora pozwolenia na budowę. To z kolei powoduje, że dokonanie zgłoszenia zamiaru rozpoczęcia robót budowlanych automatycznie nie legalizuje w świetle przepisów u.p.z.p. zmiany sposobu zagospodarowania terenu dokonanej z naruszeniem przepisu art. 59 ust. 1 i 2 u.p.z.p."
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 3.08.2016 r., II SA/Kr 515/16, LEX nr 2104904:
„Zgodnie z art. 59 ust. 2 w zw. z art. 59 ust. 1 u.p.z.p. - wydania decyzji o warunkach zabudowy wymaga każda zmiana zagospodarowania terenu, nawet ta, która nie wymaga pozwolenia na budowę. (...) Istotne znaczenie w niniejszej sprawie odgrywał także przepis art. 59 ust. 2 u.p.z.p., który umknął uwadze organu odwoławczego, a który skoncentrował się w swych rozważania prawnych na zmianie w toku postępowania przepisów prawa budowlanego (art. 29 ust. 1 poprzez uzupełnienie o pkt 2a), która to zmiana pozostaje bez wpływu na ocenę istnienia podstaw do wydania w niniejszej sprawie decyzji o ustaleniu warunków zabudowy. Otóż przepis art. 59 ust. 2 u.p.z.p. nakazuje stosować art. 59 ust. 1 także do takiej zmiany zagospodarowania terenu, która nie wymaga pozwolenia na budowę, za wyjątkiem tymczasowej, jednorazowej zmiany zagospodarowania terenu, trwającej do roku. Z regulacji tej wynika jednoznacznie, że decyzja o warunkach zabudowy jest wymagana w odniesieniu do każdej nietymczasowej i niejednorazowej zmiany zagospodarowania terenu, choćby nie wiązała się ona z obowiązkiem posiadania pozwolenia na budowę.
